Kazâ ve Kadere İman

İslam inancının temel taşlarından biri olan kader ve kaza inancı, Allah’ın her şeyi önceden bilmesi ve takdir etmesi anlamına gelir. Bu kavramlar, insanın hayatındaki olayların tesadüfi olmadığını, her şeyin bir ilâhî düzen içinde cereyan ettiğini ifade eder. Ancak bu inanç, insanın sorumluluğunu ortadan kaldırmaz, aksine onu daha fazla düşünmeye ve ibadete yöneltir.

Kazâ ve Kaderin Anlamları

Kaza: Allah’ın ezelde takdir ettiği her şeyin gerçekleşmesidir. Evrenin oluşumu, insanların doğum ve ölüm zamanları gibi olaylar kaza kapsamındadır.
Kader: Allah’ın, kaza ile ilgili hükümlerini ezelde yazması ve bu hükümlerin zaman içinde teker teker meydana gelmesidir. Yani kader, kazanın zaman içindeki tezahürüdür.

Kazâ ve Kadere İman

İnsan, Allah’ın her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten olduğuna inanmak zorundadır. Bu inanç, insanı zor zamanlarda sabırlı olmaya, iyi durumlarda ise şükretmeye teşvik eder. Kazâ ve kadere iman, insanın hayatındaki olumlu ve olumsuz olayları Allah’ın bir imtihanı olarak görmesini sağlar.

Kader ve Kazâ ile İlgili Âyet ve Hadisler

Kur’an-ı Kerim’de ve hadislerde kader ve kaza ile ilgili birçok ayet ve hadis bulunmaktadır. Bu ayet ve hadisler, Allah’ın her şeyi planladığını ve kontrol ettiğini açıkça belirtmektedir.

“Gerçekten biz, her şeyi bir ölçü ve dengede yarattık.” (Kamer suresi, 54/49)
“Allah her dişinin neye gebe olduğunu, rahimlerin artırdığı şeyi ve eksilttiği şeyi bilir. Her şey O’nun katında bir ölçüyledir.” (Ra’d suresi, 13/8)   
“Hiçbir şey yoktur ki, hazineleri yanımızda olmasın. O her şeyi yaratmış ve yarattığı o şeyleri bir ölçüye göre takdir etmiştir.” (Furkân suresi, 25/2)   
Hz. Peygamber (sav) de kader ve kaza konusunda birçok hadis söylemiştir. Bu hadislerde, Müslümanların kaderine razı olmaları ve Allah’a tevekkül etmeleri gerektiği vurgulanır.

Kader İnancının Önemi

Kader inancı, Müslümanların hayatına birçok yönden olumlu etkiler yapar. Bu etkilerden bazıları şunlardır:

Sabır: Zorluklar karşısında sabırlı olmak ve şikayet etmekten kaçınmak.
Şükür: Allah’ın nimetlerine şükretmek ve bunları kıymet bilmek.
Tevekkül: Allah’a güvenmek ve O’ndan yardım beklemek.
İbadet: Allah’a daha çok yaklaşmak için ibadetlere sarılmak.
İnsanlarla ilişkiler: İnsanlarla iyi ilişkiler kurmak ve onlara karşı hoşgörülü olmak.

Kader İnancı ve İnsan İradesi

Kader inancı, insanın iradesini ortadan kaldırmaz. İnsan, Allah’ın kendisine verdiği irade ile kendi kararlarını verir ve eylemlerinden sorumludur. Ancak insanın yaptığı her şey, Allah’ın izni ve takdiri dahilindedir.